Binnenland Justitie
Onder meer ex-topman Jeroen Piqueur wordt vervolgd Foto: Belga
Ex-topmanJeroen Piqueur wordt samen met 11 andere verdachten doorverwezen naar de rechtbank in de zaak-Optima. Dat heeft dekamer van inbeschuldigingstelling beslist, bijna 8 jaar na het faillissem*nt van de bank. Waar gaat de zaak weer over? En waarom sleept ze al zo lang aan?
Wat was Optima?
Optima startte oorspronkelijk als vermogensbeheerder, een bedrijf dat geld van rijke klanten probeert te optimaliseren. Dat gebeurde onder meer door het geld te beleggen in (risicovolle) Luxemburgse levensverzekeringen of vastgoed.De zaak werd in 1991 uit de grond gestampt door Jeroen Picqueur, onder de naamOptima Financial Planners.
In 2011 kocht Optima de bankactiviteiten van Ethias op. Daarmee werd de vermogensbeheerder ook een financiële instelling, onder de naam Optima Bank.
De kantoren van Optima bevonden zich in Gent. Foto: Era Real Estate
Naast Optima Bank bestond er ook nog een zusterbedrijf, dat zich richtte op vastgoed: Optima Global Estate. Beide bedrijven zaten samen onder één moederbedrijf: Optima Group.
Waar liep het fout?
Optima Bank kwam nooit echt goed van de grond. Vrij snel kwamen erverschillende alarmsignalen en aanbevelingen van de Nationale Bank, die toezicht houdt op de banken in ons land.
Maar er kwam geen beterschap. En dus besliste Optima Bank midden 2014 zélf om de bankactiviteiten af te bouwen. Er werden geen nieuwe spaarrekeningen meer geopend en er konden ook geen nieuwe leningen meer worden aangegaan bij de bank.
Een kleine twee jaar later barstte de bom pas écht. De Nationale Bank doet op dat moment een nieuwe doorlichting van de bank, omdat Optima een doorstart wil maken als beursvennootschap. Bij die analyse ontdekt de Nationale Bank naar eigen zeggen "ernstige onregelmatigheden".
Een leeg bord, dat bleef over van Optima Bank na het faillissem*nt. Foto: Photo News
Het zou gaat om "een aantal verborgen en complexe constructies", opgezet door "de hoofdaandeelhouder" Jeroen Piqueur, met als doel geld uit Optima Bank te laten vloeien via Optima Group en de vastgoedpoot van Optima.
De banklicentie van Optima Bank werd uiteindelijk begin juni 2016 ingetrokken, ook op vraag van Optima zelf. Om te vermijden dat klanten massaal geld zouden opnemen, werden alle spaarrekeningen geblokkeerd. Van beurswaakhond FSMA mocht Optima bovendien ook geen verzekeringsactiviteiten meer uitoefenen.
Nog geen week later ging Optima Bank failliet. Drie curatoren werden aangesteld om de zaak af te handelen.
Hoe is het zover kunnen komen? Bekijk hier de reportage van Terzake uit september 2020:
Videospeler inladen...
Waar gaat deze strafzaak precies over?
Omdat de Nationale Bank aanwijzingen had voormogelijke strafrechtelijke inbreuken, stapte ze ook naar het parket. Op dat moment liepen er al verschillende onderzoeken naar de activiteiten van Optima.
Door de jaren heen werden heel wat onderzoeken samengevoegd, waardoor de Optima-zaak een complex dossier werd, met een lange lijst van beschuldigingen.
Maar dé belangrijkste beschuldiging blijft nog steeds dezelfde. Piqueur en zijn omgeving zouden volgens de speurders geld uit de bank hebben weggesluisd.
Dat zouden ze onder meer gedaan hebben door zichzelf bijzonder hoge vergoedingen toe te kennen, via - al dan niet terechte - consultancyopdrachten.
Hoofdaandeelhouder Jeroen Piqueur zou geld uit Optima Bank hebben weggesluisd. Foto: Belga
Daarnaast zou er zowat 100 miljoen euro uit de bank weggevloeid zijn via buitenlandse structuren in Luxemburg,Nederland, Liechtenstein en Zwitserland. Al zou dat volgens de speurders wel gebeurd zijn in de periode waarin Optima enkel een vermogensbeheerder was en dus vóór de overname van de bank.
Wie wordt er doorverwezen naar de rechter?
In totaal worden 12 verdachten doorverwezen naar de correctionele rechtbank: 10 personen en 2 vennootschappen.
Het gaat onder meer om ex-topmanJeroen Piqueur en zijn zoon, die bestuurder was bij Optima Bank. Daarnaast wordt ook Luc Van den Bossche doorverwezen. De voormalige socialistische minister waseen tijdlang voorzitter van het directiecomité van Optima Bank en werd later voorzitter van de raad van bestuur van Optima Global Estate, de vastgoedpoot van Optima.
De beschuldigingen zijn ook niet min. Het gaat onder meer om valsheid in geschrifte, gebruik van valse stukken, oplichting, misbruik van vennootschapsgoederen, witwas, misleiding van de Nationale Bank en laattijdige aangifte van het faillissem*nt. Al wordt niet iedereen voor alles doorverwezen.
Ook ex-minister Luc Van den Bossche wordt vervolgd. Foto: Belga
Hoewel de dochter van Piqueur ook een tijdje aangehouden werd in het onderzoek, werd zij niet doorverwezen naar de rechtbank.
Ook de Nationale Bank bleef buiten schot, hoewel die door Piqueur beschuldigd werd van afpersing.In een interview met Terzake, in 2020, was de ex-topman scherp voor de Nationale Bank. Hij begrijpt niet waarom zijn bank "moest vallen". "Ik kan enkel veronderstellen dat de grote banken ons liever uit de markt hadden. Volgens mij is er daarom druk uitgeoefend vanuit de Nationale Bank."
Maar in die redenering ging de raadkamer niet mee. Volgens het gerecht deed de Nationale Bank enkel haar job.
Onduidelijk wanneer rechtszaak zal starten
De zaak kan nu in principe ingeleid worden voor de Gentse correctionele rechtbank. Er lopen nog een reeks zaken voor verschillende rechtbanken rond het faillissem*nt en de aansprakelijkheid van de vroegere bestuurders, maar die zijn uitgesteld in afwachting van de uitkomst van de strafprocedure. Die kan nog jaren aanslepen als de verdediging alle middelen uitput.
Waarom sleept de zaak al bijna 8 jaar aan?
Hoewel de bank in juni 2016 failliet ging, werd Jeroen Piqueur pas eind 2017 aangehouden, samen met zijn zoon Ruben en dochter Rebecca.
De kinderen van Piqueur waren actief in het zakenimperium van hun vader. Zijn zoon was bestuurder bij Optima Bank, zijn dochter bij een vennootschap die Piqueur gebruikt zou hebben om zich te verrijken.
Op dat moment werden de 3 verdacht van witwassen en misbruik van vennootschapsgoederen. Bij Piqueur zelf kwam daar ook nog inbreuk op de bankwetgeving en bedrieglijk onvermogen bij.
Zijn dochter zou een dag later al vrijkomen onder voorwaarden, vader en zoon Piqueur bleven 17 dagen in de cel.
Bekijk hier de beelden van de vrijlating van Piqueur:
Videospeler inladen...
Wat volgde was een lang onderzoek, waarin verschillende partijen extra onderzoeken vroegen. Daarnaast werden er ook meerdere procedurekwesties ingeroepen, vooral aan de kant van Piqueur.
Zo werd onder meer de onderzoeksrechter die het dossier van in het begin leidde, in februari 2021 van de zaak gehaald.Op dat moment was het onderzoek - van zo maar even 40.000 pagina's - bijna rond.
Volgens Hans Rieder, de advocaat van Piqueur, stonden er in die 40.000 pagina's echter passages die zouden bewijzen dat het onderzoek niet objectief was gevoerd. Ze had het over "gepleegde feiten" en "verdoken vergoedingen" in plaats van "vermoedens" of "aanwijzingen".
En dus kwam Rieder - die bekend staat om te pleiten op procedures - met een wrakingsverzoek.Met succes, want er kwam een nieuwe onderzoeksrechter. Het dossier dat tot dan was opgebouwd, bleef wel behouden, al werden er ook daar procedures tegen gevoerd.
Onderzoekscommissies over Optima
Vrij snel na het faillissem*nt van Optima Bank kwam er een parlementaire onderzoekscommissie in de Kamer. De conclusie was duidelijk en hard: Piqueur en zijn partners hebben op verschillende manieren geld uit de bank weggesluisd. Daarnaast was er een wankel businessplan en te weinig bankierservaring.
Er was bovendien ook een onderzoekscommissie in de Gentse gemeenteraad. Daar ging het vooral over de banden tussen Piqueur en enkele Gentse politici, zoals toenmalig socialistisch burgemeester Daniël Termont en de liberale politicus Geert Versnick.
Maar een verjaring van de feiten, daar zit Piqueur zelf niet op te wachten, zo zei hij in een interview met Terzake. "Ik wil mij kunnen verdedigen en vermijden dat ik als een schurk door het leven moet die is kunnen ontsnappen door verjaring."
Bekijk hier een fragment van het interview met Piqueur in Terzake:
Videospeler inladen...
Piqueur eerder al veroordeeld voor fraude
Jeroen Piqueur werd in mei 2017 al veroordeeld in een andere zaak, voor fiscale fraude. Daarbij ging het onder meer om het niet aangeven van buitenlandse bankrekeningen. De feiten dateerden van 2007 tot 2013, dus vóór het faillissem*nt van Optima Bank.
Piqueur kreeg 4 maanden effectieve celstraf, al moest hij toen de gevangenis niet in, omdat straffen van enkele maanden niet werden uitgevoerd. Daarnaast werd Piqueur veroordeeld tot eenboete van 1,5 miljoen euro en 2,3 miljoen euro verbeurdverklaring.
